Tổ quốc Việt Nam ta có hơn 3000 km bờ biển chạy quanh dải đất hình chữ S. Biển Việt Nam có nhiều đảo và quần đảo góp phần cùng đất liền làm nên vẻ đẹp và sức mạnh của nước nhà. Chính vì thế tìm hiểu về lịch sử, về địa lý, về con người trên những hòn đảo tươi đẹp ấy cũng chính là tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, về truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Cuốn sách “Cùng em tìm hiểu Hoàng Sa – Trường Sa” của nhà xuất bản Kim Đồng in ấn và phát hành năm 2014, tuy chỉ có 157 trang với khổ 20,5 x 18,5 cm nhưng cuốn sách giúp chúng ta có cái nhìn tổng quát về biển đảo của chúng ta trong hành trình trên biển đảo quê hương. Đây cũng là món quà ý nghĩa mà nhà văn Nguyễn Như Mai muốn dành tặng những những bạn đọc nhỏ tuổi, và muốn nhắn nhủ chúng ta rằng, những người sống ở đất liền hãy luôn dõi theo và sát cánh những người lính đảo để hiểu được sự vất vả, hi sinh lớn lao mà họ phải chịu đựng và mong muốn bù đắp phần nào sự gian khổ đó.
Để có được cuốn sách này, nhóm tác giả đầy tâm huyết đã dày công nghiên cứu những tư liệu, thông qua thư tịch và hiện vật lịch sử về Hoàng Sa, Trường Sa giúp các bạn đọc nhỏ tuổi cảm thấy việc đọc cuốn sách là một chuyến du ngoạn qua không gian và thời gian, qua đó các em có thể nắm rõ về địa lí, lịch sử, vai trò của hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa đối với đất nước ta, đồng thời hiểu rõ về tầm quan trọng của việc bảo vệ, gìn giữ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc
Con tàu đưa các em ra khơi thăm biển đảo quê hương với bãi cát vàng, bãi cát nổi lên giữa mênh mông trùng khơi đã được cha ông ta khám phá, khai thác và quản lý với đầy đủ chứng cứ lịch sử về quyền và chủ quyền của mình hàng trăm năm trước. Mặc dù vậy nhưng trên thực tế, hiện nay nước ta đang phải đấu tranh quyết liệt và mạnh mẽ với Trung Quốc để khẳng định chủ quyền của nhà nước Việt Nam đối với Hoàng Sa và Trường Sa. Hoàng Sa đã bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép từ năm 1974. Một số hòn đảo Trường Sa thuộc Việt Nam cũng đang bị Trung Quốc và một vài nước khác chiếm đóng. Điển hình nhất là đảo Gạc Ma đã bị Trung Quốc chiếm giữ sau một cuộc hải chiến dã man với các chiến sĩ công binh hải quân Việt Nam ngày 14/3/1988. Trong cuộc chiến đó 64 chiến sĩ hải quân của Quân đội nhân dân Việt Nam đã hi sinh anh dũng khi chiến đấu đến hơi thở cuối cùng bảo vệ hòn đảo. Để hiểu rõ hơn về Hoàng Sa và Trường Sa, mời các em tìm đọc cuốn sách này.
Cuốn sách gồm 3 phần: Chương 1 có tên Tổ quốc ta bao la biển trời. Đây là chương khái quát về các đảo và quần đảo trong vùng biển Việt Nam, bao gồm quần đảo Cát Bà, đảo Bạch Long Vĩ ở vịnh Bắc Bộ, đảo Cồn Cỏ ở Lí Sơn, quần đảo Phú Quý ở Quy Nhơn, tới những quần đảo nổi tiếng du lịch hơn như Côn Đảo. Ngoài ra không thể không nhắc tới quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, những địa danh mà các thế hệ đi trước không tiếc máu xương để giữ vững biển trời của tổ quốc. Các chương tiếp theo tập trung vào công cuộc giữ vững biển trời tổ quốc của các thế hệ cha ông và thế hệ trẻ ngày nay. Cuốn sách còn ghi lại những trang sử mà cha ông ta để lại, những cuộc chiến tranh canh giữ biển trời quê hương, những chứng cứ lịch sử khẳng định Trường Sa, Hoàng sa thuộc vùng lãnh hải, thuộc chủ quyền của nhân dân VN. Không ai, không đất nước nào có quyền xâm chiếm. Chính vì vậy mà tất cả chúng ta hãy hướng về Trường sa, hãy bù đắp phần nào sự gian khổ mà những người lính đảo phải chịu đựng.
Mong rằng cuốn sách là hành trang cho các bạn trẻ trong hành trình ra thăm đảo. Từ đó giúp các em có tình yêu và trách nhiệm đối với những hòn đảo như những hòn máu Việt ngoài khơi xa đất nước.